Basic Audio for Video

Audio ကို ကၽြန္ေတာ္အခုေျပာမွာက ဖဲြ႕စည္းပံုပဲေျပာမွာ။ Audio ဆိုတဲ့ Tempo ေတြ၊ Beat ေတြ၊ အသြားအလာေတြကို ေနာက္မွေျပာမယ္။ Editing မွာပါဝင္တဲ့ Audio ရဲ႕ဖြဲ႕စည္းပံုကိုေျပာမွာ။ Video ေတြကို အခုနတုန္းက အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ တိုင္းတာသ လိုပဲ။ Audio ေတြကို အခ်က္အလက္ သံုးခ်က္နဲ႕ တိုင္းတာတယ္။ Frequency ရယ္၊ Bit Rate ရယ္၊ Channel ရယ္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ Band Width လို႕ေခၚတယ္။ Audio ဆိုတဲ့အသံဟာ တကယ္ေတာ့ လႈိင္းပါပဲ။ Wave ပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕နားထဲမွာ ၾကားေနရတဲ့အသံေတြအကုန္လံုး ဟာ ၾကိမ္ႏႈန္းဆိုတဲ့ လႈိင္းေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။ သူဟာေရလႈိုင္းလိုပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕မျမင္ရတဲ့ ေလထဲကလႈိင္းေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလႈိင္းေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕နားထဲမွာရွိတဲ့ Ear Drum ဆိုတဲ့ နားစည္ဟာလည္း အဲဒီတုန္ခါရိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာတာပါ။ လႈိင္းပါပဲ။ အသံ တစ္ခုကိုစယူတဲ့အခါမွာ Digital Audio မွာ သံုးမ်ဳိးရွိတယ္။ Frequency ဆိုတဲ့ အသံလႈိင္းခံုး တစ္ခုရဲ႕ အက်ယ္၊ Bit Rate လို႕ေခၚတဲ့ အသံလႈိင္းခံုးကို ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ က်စ္လစ္သိပ္သည္းမႈ။ Channel လို႕ေခၚတဲ့ ဒီလႈိင္းေတြကို ဘယ္တစ္လိုင္း၊ ညာတစ္လိုင္း ၊ သို႕မဟုတ္ တစ္လိုင္းထဲပဲ သြားမယ္ဆိုတဲ့ဟာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕လူမွာေတာင္မွ ဘယ္နဲ႕ညာ ႏွစ္ခုရွိတာကိုး။ နားရြက္ႏွစ္ေနရာ ၾကားႏိုင္တာကိုး။ ဘယ္ကအသံကို ဘယ္ကၾကားမယ္။ ညာကအသံကို ညာကၾကားမယ္။ လူဟာ နဖူးထိပ္တည့္တည့္မွာ နားရြက္တစ္ခုပဲရွိမယ္ဆိုရင္ Stereo ဆိုတာ ထြက္ေပၚလာလည္းပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႕လူေတြအတြက္ ဘာမွထူးမွာမဟုတ္ဘူး။
Stereo ဆိုတာ ဘာလို႕ထြက္လာသလဲဆိုေတာ့ လူမွာ နားရြက္ႏွစ္ဘက္ပါလို႕ ထြက္လာ တာ။ နားရြက္တစ္ခုပဲပါရင္ Mono ပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႕ၾကားရမယ္။ အဲဒီ လႈိင္းႏွစ္ခုကို ခြဲျဖာျပီး သြားႏိုင္တာကို Channel လို႕ေခၚတယ္။ Stereo မွာ Channel ႏွစ္ခုရွိတယ္။ Mono မွာ Channel တစ္ခုပဲရွိတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ Hi-Fi ဆိုရင္ Channel ေလးခုျဖစ္သြားျပီ။ Front နဲ႕ Rear နဲ႕။ အခုေနာက္ဆံုးေပၚတဲ့ Dolby ဆိုရင္ တစ္ဘက္ကို 8 Channel စီရွိတယ္။ ဆယ့္ေျခာက္လိုင္း။ 8 Channel စီ။ အသံတစ္ခုရဲ႕ လႈိင္းခံုးအက်ယ္ဆိုတာ ဘာလဲ။ ဒီအသံျဖစ္ေပၚလာတဲ့၊ ဒီအသံကို လႈိင္းအျဖစ္ တြန္းထုတ္လိုက္တဲ့အခါမွာ အဲဒီအသံရဲ႕ လႈိင္းခံုးက်ယ္ေလ ဒီအသံရဲ႕ပမာဏက ေကာင္းေလပဲတဲ့။ လႈိင္းခံုးက်ဥ္းေလ အသံရဲ႕ပမာဏဟာ နည္းေလ။ အသံဟာ ပ်က္စီးေလပဲ။ အဲဒီလိုတြက္ရတယ္။ Frequency ကို KHz တို႕ Hz တို႕နဲ႕တိုင္းရတယ္။ Kilo Hertz ဆိုရင္ KHz လို႕ေရးတယ္။ Harze ဆိုရင္ Hz လို႕ေရးတယ္။ KHz ရယ္ Hz ရယ္က တစ္ေထာင္စီအခ်ဳိးရွိတယ္။ KHzကို တစ္ေထာင္နဲ႕ ေျမွာက္လိုက္ရင္ Hz ရတယ္။ Hz ကို တစ္ေထာင္နဲ႕စားလိုက္ရင္ KHz ရတယ္။ Frequency ကို KHz နဲ႕တိုင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ TV ကေနၾကားရတဲ့အသံ Quality ဟာ 32 KHz ရွိပါတယ္။ CD Quality က 44.00 KHz ရွိပါတယ္။ Hz ဆိုရင္ တစ္ေထာင္ နဲ႕ေျမွာက္လုိက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ 44000 Hz ရတယ္။
ျမန္မာ့အသံကေနလာတဲ့ အသံနဲ႕ FM ကလာတဲ့အသံ ဘယ္ဟာကပိုေကာင္းလဲ။ FM ကပိုေကာင္းပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ျမန္မာ့အသံကေန လႊင့္ထုတ္တဲ့အသံတစ္ခုဟာ Frequency အရဆိုရင္ 22 KHz ရွိပါတယ္။ သူက Mono နဲ႕လႊင့္တာ။ FM က Stereo နဲ႕ လႊင့္ပါတယ္။ ဒါက ပမာဏတစ္ခု။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ တယ္လီဖုန္းကေန ၾကားရတဲ့အသံ။ အခု ကၽြန္ေတာ္ေျပာေနတဲ့အသံကို အစ္ကိုၾကားတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကို မျမင္ရလည္းဘဲ ကၽြန္ေတာ္စကား ေျပာတဲ့အသံကိုၾကားရင္ ဒါဟာ ကိုဝဏၰေျပာတဲ့အသံပဲဆိုတာ သိတယ္။ တယ္လီဖုန္းထဲကဆက္ ရင္အစ္ကို ခ်က္ခ်င္းမသိႏိုင္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တယ္လီဖုန္းရဲ႕ၾကိမ္ႏႈန္းဟာ 8 KHz ပဲရွိတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အျမင့္ဆံုးအေနနဲ႕ Stereo ေတြမွာ အသံဖမ္းတဲ့အခါမွာ Hard Disc Recorder ေတြနဲ႕ဖမ္းတဲ့အခါ 48 KHz ကိုရရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အသံ Quality အေကာင္းဆံုး အေနအထားပါ။ Band Width ဆိုတဲ့ အသံတစ္ခုရဲ႕ လႈိင္းခံုးအက်ယ္ၾကီးေလ၊ မ်ားေလ၊ ဒီအသံ ဟာအေဝးၾကီးကို ေရာက္ရွိဖို႕ခဲယဥ္းေလပဲ။ FM ဆိုတာ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ အေပၚထပ္ကေနလႊင့္တာ။ သူက ရန္ကုန္တစ္ျမိဳ႕စာပဲ လႊင့္တာ။ FM ကိုေထာက္ၾကန္႕၊ ေမွာ္ဘီေရာက္ရင္ဖမ္းလို႕မရေတာ့ဘူး။ ျမန္မာ့အသံက်ေတာ့ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး ဟိုးပင္လယ္ထဲကေနကအစ ဖမ္းလို႕ရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာအသံက လႊင့္ကတည္းက 22 KHz ပဲရွိတဲ့အျပင္ကို နယ္ေတြ နယ္ေတြမွာ Booster လို႕ေခၚတဲ့ အေဝးကေနျပီးေတာ့ တျဖည္းျဖည္းအင္အားနည္းလာတဲ့ Band Width ကေလးကို ထပ္ဆင့္လႊင္ရံုကေန ဖမ္းယူလိုက္ျပီးေတာ့ Booster နဲ႕၊ အင္အားအၾကီးၾကီးနဲ႕ ေနာက္တစ္ေနရာကို ျပန္ျပီးေတာ့ လႊတ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ ထပ္ဆင့္လႊင့္စက္ရံုေတြ နယ္မွာေထာင္မွ ျမန္မာ့အသံ၊ ျမဝတီ လူေတြ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ၾကည့္လိုရတယ္ဆိုတာ အဲဒီသ ေဘာပဲ။ ရန္ကုန္ကေန ျမဝတီ၊ ျမန္မာ့အသံလႊင့္လိုက္တယ္။ ျမဝတီ၊ ျမန္မာ့အသံလႊင့္တာ ဘယ္ကလႊင့္တာလဲ။ ကမၻာေအးမွာရွိတဲ့ ေရကူးအသံလႊင့္ စက္ရံုကေနလႊင့္တာ။
ျပည္လမ္းမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ့အသံက အသံလႊင့္တာမဟုတ္ဘူး။ သူက ရုပ္သံေတြကို စီစဥ္ျပီး ေတာ့မွ အဲဒီကေန Master အသံကို ကမၻာေအးမွာရွိတဲ့ ေရကူးအသံလႊင့္စက္ကို တစ္ဆင့္ေပး လိုက္တာ။ ေရကူးအသံလႊင့္စက္ရံုဆုိတာ မိုးေမွ်ာ္တိုင္ၾကီးေတြ အမ်ားၾကီးနဲ႕ ကြင္းျပင္ၾကီး။ အဲဒီက ေနမွ အင္အားအၾကီးၾကီးနဲ႕ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးကို ျပန္ျပီးေတာ့ ထုတ္လႊင့္တာ။ အဲဒီထုတ္လႊင့္တဲ့ အခါမွာ Video Audio ေတြရဲ႕ Wave ေတြက ဘယ္ေလာက္မ်ားသလဲဆိုရင္ ရိုးရိုးမီးေခ်ာင္းတစ္ ေခ်ာင္းကို အသံလႊင့္တဲ့တိုင္ၾကီးေတြေအာက္မွာ သြားထားလိုက္ရင္ အဲဒီမီးေခ်ာင္းဟာ မီးထလင္း တယ္။ အဲဒီလိုၾကားဖူးတယ္။ ဒို႕ Frequency ေတြရဲ႕ ပြတ္တိုက္မႈအားဟာ ဘယ္ေလာက္မ်ားသလဲ ဆိုရင္ သူက အံုလိုက္က်င္းလိုက္ၾကီးနဲ႕ အမ်ားၾကီးထုတ္လႊင့္လိုက္တယ္။ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးကို ေရာက္သြားတယ္။ အသံတစ္ခု FM ၊ ျမန္မာ့အသံ။ FM ကက်ေတာ့ အသံေကာင္းတယ္။ သူက Stereo နဲ႕ လႊင့္တာ။ သူက ဘယ္ညာခြဲျပီးေတာ့ ၾကားႏို္င္တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း နီးနီးနားနားပဲေရာက္တယ္။ ျမန္မာ့အသံက်ေတာ့ အေဝးၾကီးေရာက္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ Hand Phone ေတြဆိုရင္ ဘယ္လို လုပ္မလဲ။ သူက 8 KHz ေလာက္ပဲရွိတယ္။ ရိုးရိုးလိုင္းဖုန္းနဲ႔ အတူတူေလာက္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ 8 KHz ေလးကို ဖမ္းယူႏိုင္ဖို႕ကို တိုင္ၾကီးေတြ အၾကီးၾကီးေတြ လုပ္ထားရတယ္။ အဲဒါမွာ Personal တစ္ေယာက္စီရဲ႕ ဖုန္းေတြထဲကို လိုက္ခ်ိတ္မိမွာကိုး။ ဒီဖုန္းေလးေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ခ်က္က ဘာမွ မွသိပ္မရွိတာ။ သူက ဆားကစ္ေလးေတြက ေသးေသးေလးေတြဆိုေတာ့ မိေအာင္ အတင္းလိုက္ ခ်ိတ္ရတာ။ အခ်ဳိ႕ေတြက ဖုန္းအၾကီးၾကီးေတြကိုင္ရင္ ဖမ္းယူႏိုင္စြမ္း ပိုေကာင္းမယ္လို႕ထင္တယ္။ မဆိုင္ပါဘူး။
Bit Rate ဆိုတာ ဘာလဲဆိုေတာ့ လႈိင္းခံုးအက်ယ္ကို ဖဲြ႕စည္းထားတဲ့ က်စ္လ်စ္သိပ္သည္း ဆပါ။ အဲဒီ က်စ္လ်စ္သိပ္သည္းဆဟာ အရုပ္မွာဆိုရင္ Color နဲ႕တူတယ္။ Color ရဲ႕ က်စ္လ်စ္ သိပ္သည္းဆ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္ျပီးေတာ့ အရုပ္ေတြေကာင္းသလိုပဲ။ 720 x 480 ရွိေနတာမွန္ေပမယ့္ 16.7 Million Of Color မရႏိုင္ဘဲနဲ႕ Thousand Of Color ဆိုတဲ့ ေထာင္ဂဏန္းေလာက္ပဲ ပါဝင္တဲ့ Color ဆိုလို႕ရွိရင္ 16.7 Million Of Color နဲ႕ Thousand Of Color နဲ႕ အရုပ္ခ်င္းမတူႏိုင္ေတာ့ဘူး။ Pixel တစ္ခုခ်င္းစီမွာပါဝင္ႏိုင္တဲ့အေရာင္ ေတြကို Thousand Of Color ဆိုလို႕ရွိရင္ အနီးစပ္ဆံုး ဆြဲဆြဲျပီးေတာ့ ယူလိုက္ေတာ့မွာ။ 16.7ဆို တာက်ေတာ့ Free ျဖစ္ႏိ္ုင္တယ္။ အဲဒီသေဘာမ်ဳိးပဲ Bit Rate ဆိုတာလည္း သူ႕မွာပါဝင္တဲ့ က်စ္လ်စ္သိပ္သည္းဆကို မူတည္ျပီး အသံတစ္ခုဟာေကာင္းလား၊ မေကာင္းလားဆိုတာကိုေျပာ တာ။ Standard Bit Rate က ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုရင္ 16 Bit ရွိတယ္။ 8 Bit ဆိုတာ 1 Channel အတြက္္ဆို 8 Bit ရွိတယ္။ 8 Bit ဆိုတာ Mono အတြက္သံုးတာ။ 16 Bit က Stereo အတြက္သံုးတာ။ Channel ကႏွစ္ခုေပါ။ Stereo နဲ႕ Mono နဲ႕။
ျပည့္စံုေကာင္းမြန္မႈရွိတဲ့ အသံတစ္ခုရဲ႕ Properties ကို ုခ်ေရးၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ 44 KHz, 16 Bit, Stereo တဲ့။ Bit Rate နဲ႕ Frequency ဟာ ဘယ္လိုသိသာႏိုင္သလဲဆိုေတာ့ ဥပမာတစ္ခု ေပးမယ္။ ျမိဳ႕ထဲလမ္းမမွာ အရမ္းလူရႈပ္ေနတဲ့ေနရာမွာ ခရီးတစ္ခုကို လူပိန္ပိန္ေလးတစ္ေယာက္နဲ႕ လူဝဝၾကီးတစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္ျပိဳင္သြားမယ္။ ဘယ္သူအရင္ေရာက္မလဲ။ လူပိန္ပိန္ေလးက အရင္ေရာက္မယ္။ လူဝဝၾကီးက ေနာက္မွေရာက္မယ္။ အဲဒီသေဘာပါပဲ။ Frequency နည္းေလ အေဝးၾကီးကိုေရာက္ဖို႕ ျမန္ေလ၊ Frequency မ်ားေလ အေဝးၾကီးကိုေရာက္ဖို႕ ေႏွးေလျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါ လူဝဝၾကီးႏွစ္ေယာက္မွာ ခြန္အားဗလၾကီးမားျပီးေတာ့ ထြားၾကိဳင္းေနတဲ့ လူဝဝၾကီးနဲ႕ ဝက္သားေတြခ်ည္းပဲစားျပီးေတာ့ အဆီလြန္ေနတဲ့ လူဝဝၾကီးႏွစ္ေယာက္မွာဆိုရင္ ဘယ္သူကပို က်န္းမာမလဲ။ ခြန္အားဗလရွိတဲ့သူက ပိုက်န္းမာမယ္။ အဲဒီသေဘာမ်ဳိးပါပဲ။ က်စ္လ်စ္ သိပ္သည္းဆဆိုတာ လူဝဝၾကီးႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ အသားအရည္က်စ္လ်စ္သိပ္သည္းဆ ကြာသလိုပဲ Bit Rate မ်ားတဲ့သူက ပိုျပီးေတာ့ က်န္းမာတဲ့သေဘာပဲ။ အသံဟာလည္း Bit Rate မ်ားတဲ့ဟာက ပိုျပီးေတာ့ေကာင္းပါတယ္။ Channel ကေတာ့ Stereo ဆိုရင္ လံုေလာက္ပါျပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ရုပ္ရွင္ကိုၾကည့္တဲ့အခါမွာ TV ၾကည့္တဲ့အခါမွာ Hi – Fi ေတြ Dolby ေတြလုပ္ထားေပမယ့္လည္း ဘယ္သူမွ Hi – Fi ေတြ Dolby ေတြကို မခံစားႏိုင္ပါဘူး။ အခုရုပ္ရွင္ရံုေတြမွာ ထားထားတဲ့ Dolby Surround System ဆိုတာ ျမန္မာကားေတြၾကည့္လည္း ဘာမွမထူးပါဘူး။ ဒီအတိုင္းပဲ။ အဂၤလိပ္ကား ၾကည့္မွ နည္းနည္းခံစားရတာ။ အဂၤလိပ္ကက်ေတာ့ Mix Down ဆြဲကတည္းက Hi – Fi အတြက္ဆို Hi – Fi အတြက္၊ Dolby အတြက္ဆို Dolby အတြက္ သက္သက္ တစ္ခါတည္း ဆြဲတာပါ။ အဲဒီေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ အသံတစ္ခုဆိုတာ 44 KHz, 16 Bit, Stereo ရွိပါတယ္။
နည္းနည္းေလး ျပန္ေတြးၾကည့္ရေအာင္ အရုပ္တစ္ခုဟာ Frame Rate, Frame Size သူ႕ရဲ႕ Compressor သူ႕ရဲ႕ Data Rate, သူ႕ရဲ Color Mode, သူ႕ရဲ႕ Resolution, သူ႕ရဲ႕ Audio မွာဆုိရင္ frequency, Bit Rate, Channel ။ အေကာင္းဆံုး ရုပ္သံ Clip တစ္ခုရဲ႕ Quality ကိုတိုင္း ၾကည့္ရေအာင္ Compressor ကေတာ့ Any How ၾကိဳက္သလိုျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ Frame Rate ဟာ NTSC ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ရွိမလဲ။ ၂၉.၉၇ ရွိေနရမယ္။ Frame Size က အနည္းဆံုး 720 x 480 ရွိရမယ္။ Data Rate ကေတာ့ Quality မက်ေအာင္ Standard Data Rate က 4.5 MB/s ရွိရမယ္။ Color Mode ဟာ RGB ျဖစ္ရမယ္။ Resolution က တစ္လက္မပတ္လည္ကို 72 Pixel ရွိတယ္။ 72 Pixel per Inch ရွိရမယ္။ Frequency အနည္းဆံုး 44 ရွိရမယ္။ Bit Rate က 16 ရွိရမယ္။ Channel က Stereo ျဖစ္ရမယ္။ Hard Disc ထဲကို ဝင္ေရာက္သြားတဲ့ ကိုယ္ Editing လုပ္မယ့္ Clip တစ္ခုကို တိုင္းၾကည့္လိုက္လို႕ အဲဒီအရည္အခ်င္းေတြနဲ႕ ျပည့္စံုတယ္ဆိုရင္ အဲဒီ Clip ဟာ Quality ေကာင္းတယ္လို႕ ယူဆလို႕ရတယ္။