Analog & Digital Editing Natures

Post Production သမားအျဖစ္ ခံယူလိုက္ျပီဆိုရင္ ခုနက အရည္အခ်င္းေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ေလ့က်င့္ျပီးေတာ့ ယူသြားဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ Pre-Production, Production, Post Production ဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေၾကာင္း နားလည္သြားျပီဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Post Production အေၾကာင္းကို ေျပာျပ ဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဓိကအားျဖင့္ ရုပ္သံထုတ္လႊင့္မႈ ဌာနၾကီးႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ျမန္မာ့အသံ နဲ႕ ျမဝတီ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့အသံကို အရင္စျပီး ထူေထာင္တာပါ။ ျမန္မာ့အသံကို ၁၉၈၀ မွာစျပီး ထူေထာင္ပါတယ္။ ျမန္မာ့အသံကို ထူေထာင္ဖို႕အတြက္ ဂ်ပန္ကေန နည္းပညာအကူအညီ ေပးပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံအေဆာက္အဦးေတြအားလံုးဟာ အေမရိကန္နည္းပညာစီးဆင္းမႈ ရွိတာကိုေတြ႕ရပါ တယ္။ ျမန္မာ့အသံရဲ႕ စက္ကိရိယာေတြနဲ႕ နည္းပညာအားလံုးဟာ ဂ်ပန္ရဲ႕နည္းပညာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ အေမရိကန္ရယ္၊ ဂ်ပန္ရယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရယ္ တျခားေသာ ႏိုင္ငံသံုးေလးဆယ္ကို NTSC Standard သံုးတာေတြ႕ရပါတယ္။ က်န္တဲ့ ကမၻာအႏွံ႕မွေတာ့ PAL စနစ္သံုးတာေတြ႕ရပါတယ္။ ျမန္မာ့ အသံကို ၁၉၈၀ မွာ မထူေထာင္ခင္တုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗီဒီယိုဆိုတာ မရွိပါဘူး။ Film လို႕ေခၚတဲ့ ရုပ္ရွင္ပဲရွိပါတယ္။ လူေတြဟာ ေဖ်ာ္ေျဖေရးက႑မွာ ရုပ္ရွင္ရံုေတြဆီသြားျပီးေတာ့ ရုပ္ရွင္ၾကည့္ၾကရပါ တယ္။ TV ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ ၁၉၈၀ ျမန္မာ့အသံ စတင္ထုတ္လႊင့္တဲ့အခါမွာ Black & White TV ေတြ ေပၚလာပါတယ္။ ျပီးေတာ့မွ Color TV ေတြ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ေပၚလာပါတယ္။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ေလာက္က် ေတာ့ ျမန္မာရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာၾကီးေတြဟာ ဗီဒီယိုနည္းပညာ ေပၚေပါက္လာျပီျဖစ္လို႕ ဗီဒီယိုေတြကို ရိုက္ကူးထုတ္လုပ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ၃၅ လမ္း၊ ၃၆ လမ္းမွာ ၁၉၈၃၊ ၁၉၈၄ ေလာက္ကစျပီးေတာ့ Analog Editing ကားဆက္ခန္းေတြ ေပၚေပါက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Analog Editing ဟာအခုထိ ရွိပါတယ္။
Digital Editing ဘက္ကို ေခတ္ေျပာင္းလာတာေတြ႕ရေပမယ့္ အေတာ္မ်ားမ်ားေသာ ဗီဒီယိုေတြ ဟာ Analog Editing နဲ႕ လုပ္ကိုင္ေနဆဲျဖစ္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ Analog Editing တစ္ခုရဲ႕ ပံုစံကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အနည္းဆံုးေအာက္စက္လို႕ေခၚတဲ့ Deck သံုးလံုးပါပါတယ္။ အဲဒီေအာက္စက္ေတြ ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႕အိမ္မွာ Consumer Use လို႕ေခၚတဲ့ အိမ္မွာလက္ရွိ ျပည္သူလူထုဝယ္ယူၾကည့္ရႈေနတဲ့ ေအာက္စက္ေတြမဟုတ္ပါဘူး။ Professional လို႕ေခၚတဲ့ ေၾကးစားအဆင့္မီတဲ့ ေအာက္စက္ေတြျဖစ္ပါ တယ္။ သိပ္လည္း ေစ်းၾကီးပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ Analog Editing Device ေတြကို JVC , SVHS အမ်ဳိးအစားေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။ အေရွ႕မွာ VU Meter လို႕ေခၚတဲ့ အသံရဲ႕ႏႈန္းထားျပတဲ့ ဒိုင္ခြက္ေလးေတြ ပါပါတယ္။ သူ႕ကို ၾကိဳးမဲ့ Remote ေတြနဲ႕ ဆက္သြယ္လို႕မရပါဘူး။ Remote ဆိုရင္ ၾကိဳးနဲ႕ဆက္ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ခလုတ္ေတြဟာလည္း Touch Sensitive လို႕ေခၚတဲ့ ထိလိုက္ရံုနဲ႕ Play တဲ့ခလုတ္ ေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ေတာ္ေတာ္ေလး အားစိုက္ျပီးေတာ့ႏွိပ္မွ သြားတဲ့ခလုတ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ Editing အတြက္ကို Device သံုးခုရွိမယ္။ အဲဒီ Device သံုးခုဟာလည္း Format အတူတူျဖစ္ရပါမယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ JVC , SVHS NTSC ဆိုရင္ သံုးလံုးစလံုးဟာ JVC , SVHS NTSC ျဖစ္ရပါမယ္။ အဲဒီ Deck တစ္လံုးစီမွာ ထြက္လာတဲ့အရုပ္ေတြကိုၾကည့္ဖို႕အတြက္ Video Monitor သံုးလံုးလိုပါတယ္။ အိမ္မွာၾကည့္ ေနက် TV မ်ဳိးနဲ႕မတူပါဘူး။ Monitor ဆိုတာ ရုပ္သံ Quality အစစ္၊ သူ႕ရဲ႕အေရာင္အမွန္ True Color အမွန္ကို ရရွိဖို႕အတြက္ကို သက္သက္ဖန္တီးထားတဲ့ TV လိုမ်ဳိး Monitoring လုပ္တဲ့ Device တစ္ခုျဖစ္ပါ တယ္။ သူဟာလည္း သိပ္ေစ်းၾကီးပါတယ္။ အိမ္ေတြမွာ သံုးေလးသံုးထရွိတာ မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ Monitor အစစ္ကို မဝယ္ႏိုင္ရင္ TV ကိုအစားထုိးျပီးေတာ့ သံုးစြဲလို႕ရပါတယ္။
အေျခခံသေဘာတရားအားျဖင့္ ခုနတုန္းကရိုက္လာတဲ့အေခြကို Deck 1 နဲ႕ Deck 2 ထဲမွာအေခြ ကိုထည့္ပါမယ္။ အဲဒီ Deck 1 နဲ႕ Deck 2 ထဲကအေခြကို ေတ့ဆက္ဆက္ျပီးေတာ့မွ Deck 3ထဲ ေမာင္းထည့္ၾကတယ္။ Deck 1 , Deck 2 နဲ႕ Deck 3 ဆိုတဲ့ Device ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕အတြက္ Controller ဆိုတဲ့ Unit တစ္ခုပါပါတယ္။ Controller ဟာ အဲဒီ Deck ေတြကို တစ္ခုခ်င္းသြားႏွိပ္ေနစရာ မလိုပါဘူး။ A,B,C ဆိုျပီး Switch ေတြကိုေျပာင္းျပီးေတာ့ Device ေတြကိုေျပာင္းျပီးေတာ့ ေစခိုင္းလို႕ ရပါတယ္။ အဲဒီၾကားထဲမွာ ကိုယ္ထည့္ခ်င္တဲ့ စာတမ္းေတြထိုးဖို႕အတြက္ Chrominance Keying လို႕ေခၚ တဲ့ တူညီတဲ့အေရာင္ေတြကို ဖယ္ရွားဖို႕အတြက္ Transition လို႕ေခၚတဲ့ ကားကူးကားဆက္မွာ လွပေအာင္ Transition ေတြထည့္ဖို႕အတြက္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ Chroma keyer ေသာ္လည္းေကာင္း၊ Transition Device ေသာ္လည္းေကာင္း အဲဒါေတြကိုအားလံုးေပါင္းထားတဲ့ Video Mixer လို႕ေခၚတဲ့ ပစၥည္းေလးကို ေတြ႕ရပါတယ္။ Switcher ဟာ အရင္တုန္းကေတာ့ Analog Switcher ေတြရွိပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက် ေတာ့ Digital Switcher လို႕ေခၚတဲ့ ဒီဂ်စ္တယ္နည္းပညာကိုအေျခခံတဲ့ Switcher ေတြဝင္လာတာေတြ႕ရ ပါတယ္။ Controller ကေန Device ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္မယ္၊ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အရုပ္ေတြ Deck 1, Deck 2 ထဲမွာရွာမယ္။ ျပီးရင္ Deck 3 ထဲမွာ Master အျဖစ္ Tape တစ္ခုထည့္ထားမယ္။ အဲဒီ Controller ကေနျပီးေတာ့ No.1,No.2 ထဲကအရုပ္ေတြကို Final Decision အျဖစ္ ဆံုးျဖတ္ျပီးေတာ့ ရီဟာဇယ္ေမာင္း ၾကည့္လို႕ရပါတယ္။ ရီဟာဇယ္ကိုၾကိဳက္ျပီဆိုရင္ Deck 3 ထဲကိုေမာင္းထည့္လိုက္ယံုပါပဲ။ အဲဒါဟာ Analog Editing တစ္ခုရဲ႕ အေျခခံအက်ဆံုးေသာ ပံုစံျဖစ္ပါတယ္။
Digital Editing ေပၚလာတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီလို Format တူ Device ေတြသံုုးခုရွိစရာ မလိုပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Digital Editing ဟာ Online လို႕ေခၚတဲ့ အခုဒီအရုပ္ကိုၾကည့္၊ ဒီအရုပ္ကိုအခုပဲ ေနရာမွတ္သားျပီးေတာ့ Mastering လုပ္တဲ့ စနစ္မ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ Offline လို႕ေခၚတဲ့ ၾကားခံေနရာတစ္ခု ထဲမွာ Raw ေတြကို အရင္ဆံုးစုေဆာင္းျပီးေတာ့မွ အဲဒီ Raw ေတြကို Final Decision ျဖစ္သြားေအာင္ တည္းျဖတ္ရတဲ့ပညာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Analog Editing ကို Online Editing လို႕ေခၚျပီး Digital Editing ကို Offline Editing လို႕ေခၚပါတယ္။ Digital Device ေတြျဖစ္တဲ့ DV Player ေတြကို ခုနလို Controller ေတြနဲ႕ခ်ိတ္ျပီးေတာ့ ကားဆက္တယ္ဆိုရင္လဲ ဒါဟာ Digital ထဲမွာမွ Online Editing လို႕မွတ္ယူလို႕ရပါတယ္။ Analog Editing တစ္ခုမွာ ခုနေျပာတဲ့ စက္ပစၥည္းေတြအမ်ားၾကီးရွိမယ္။ သူဟာ Electronic ကိုအေျခခံထားတဲ့ Electronic Base System ျဖစ္မယ္။ Digital Editing ကေတာ့ Computer ကိုအေျခခံထားတာျဖစ္မယ္။ Digital Editing မွာ ခုနအရုပ္ေတြကို Computer ထဲဝင္လာဖို႕အတြက္ Video computer card ဆိုတဲ့ Device တစ္ခုလုိအပ္ပါတယ္။ ေစ်းႏႈန္းအေနနဲ႕ၾကည့္လိုက္ရင္ သူဟာ ခ်ဲ႕ထြင္ရင္ခ်ဲ႕ထြင္သလို ေစ်းျမင့္တာကိုေတြ႕ရမယ္။ Analog Editing ဟာလည္း သူ႕ေစ်းနဲ႕သူ ေစ်းၾကီးပါ တယ္။ Digital Editing ဟာလည္း သူ႕ေစ်းနဲ႕သူ တန္ဖိုးျမင့္မားေအာင္လည္း ဆင္လို႕ရပါတယ္။ ေစ်းႏႈန္း သက္သာေအာင္လည္း ဆင္လုိ႕ရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္လံုးမွာ ေကာင္းက်ဳိးနဲ႕ဆိုးက်ဳိး ဆိုတာရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ Digital Editing ေတြ ေခတ္စားလာရတာလဲဆိုတာ ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ Analog Editing ရဲ႕ ေကာင္းက်ဳိးက ဘာလဲဆိုေတာ့ သူဟာ ျမန္တယ္။ ေစ်းႏႈန္းအရ ေစ်းသက္သာတယ္။ ျပီးေတာ့ အၾကမ္းခံတယ္။ Air Con ေတြဘာေတြနဲ႕ ထားစရာမလိုပါဘူး။ ဖုန္တေသာ ေသာထဲမွာလည္း ထားလို႕ရပါတယ္။ Digital Editing ဟာ Computer ကို အေျခခံထားတဲ့အတြက္ အင္မတန္ႏုပါတယ္။ Aircon နဲ႕ ထားရတယ္။ ဖုန္ေတြဘာေတြဝင္လို႕မရဘူး၊ ကိုင္တြယ္တဲ့သူကလည္း စည္းကမ္းရွိရပါတယ္။ Moisture ေတြဘာေတြ ကပ္လို႕မရဘူး။ သူ႕ရဲ႕ အားနည္းခ်က္အားသာခ်က္ေတြရွိ ၾကပါတယ္။
Quality ပိုင္းမွာ ၾကည့္လို႕ရွိရင္ Camera ထဲမွာထည့္ရိုက္လာတဲ့အေခြဟာ ဒီရုပ္သြထုတ္လုပ္မႈ တစ္ခုအတြက္ တကယ့္အေရးၾကီးဆံုးေသာ Master Quality ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ေလာက္ေကာင္းတဲ့ Quality ဘယ္မွာမွမရွိပါဘူး။ ဒီရိုက္ေခြထဲကအရုပ္ကို No.1, No.2 ဆိုတဲ့ Deck ေတြထဲမွာထည့္ျပီး No.3 Deck ထဲကို Master အျဖစ္ေမာင္းထည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ သူဟာ တတိယအဆင့္ကိုက်သြားပါျပီ။ ဒါဟာ First Copy ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ First Copy Master ရတဲ့အေခြဟာ တီးလံုးသံမပါေသးပါဘူး။ အဲဒါကို Dubbing လုပ္ခ်င္ရင္ Post Dub လို႕ေခၚတဲ့ အျပင္မွာ တီးလံုးေတြကိုတီးျပီးေတာ့မွ သူ႕ကိုျပန္ေပါင္းရတဲ့အဆင့္ကို လုပ္ရပါတယ္။ အခ်ဳိ႕က Post Dub ကို Master ဆြဲလို႕ရတဲ့အေခြေပၚမွာပဲ ထပ္နင္းျပီးထည့္ၾကတာရွိတယ္။ အခ်ဳိ႕က ေနာက္ တစ္ဆင့္ျပန္ခ်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ကေတာ့ ေနာက္တဆင့္ျပန္ခ်ကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ခုနတုန္းက Second Copy ကေန Post Production လုပ္ျပီးအေခ်ာ Quality ဟာ Third Copy အျဖစ္ကိုေရာက္ပါျပီ။ သူဟာ ပထမရိုက္ေခြကတဆင့္ Master ထဲကို၊ Master ထဲကမွတဆင့္ Post Dub လုပ္တဲ့အခါမွာ သူဟာ အားလံုးေပါင္းသံုးဆင့္ Third Generation လို႕ေခၚတဲ့ သံုးဆင့္ Quality က်သြားပါျပီ။ အဲဒီ Quality ဟာ ဗီဒီယိုဇာတ္ကားအတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ Master အေခြျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ Master ေခြကို တုိုင္းနဲ႕ျပည္နယ္ေတြကို RC ေၾကးနဲ႕ေရာင္း၊ အဲဒီ တိုင္းနဲ႕ျပည္နယ္ေတြက RC ေၾကးေပးျပီး Master ေခြကို လာဝယ္တယ္။ ဝယ္ျပီးေတာ့မွ သူတို႕တိုင္းနဲ႕ျပည္နယ္ေအာက္မွာရွိတဲ့ျမိဳ႕ ေတြနဲ႕ဗီဒီယိုေခြဆိုင္ေတြကို ျပန္ျပီးျဖန္႕ၾကပါတယ္။ ျပည္သူလူထုမ်က္စိထဲကိုေရာက္တဲ့ဗီဒီယိုရံုတစ္ခုမွာ ထိုးျပတဲ့ ျမန္မာကားတစ္ေခြဟာ Quality အနည္းဆံုး Quality ေလးငါးဆင့္ေလာက္က်ေနတာကို ေတြ႕ရ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ ဗီဒီယိုတိတ္သားနဲ႕ အဆင့္ဆင့္ကူးယူတဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံက System ဟာ နည္းနည္း ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ရွိပါတယ္။ သူတို႕ဆီမွာဆိုရင္ေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိးဗီဒီယိုကို တစ္ေခြျပီးတစ္ေခြ တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္ ျပန္ကူးတာကို လက္မခံပါဘူး။ Original Master ကေနျပီးေတာ့ ဆြဲခ်ထားတဲ့ ပါကင္ပိတ္ဘူးေတြနဲ႕ Master ေခြကိုသာ သူတို႕က ျပည္သူလူထုကို ေရာင္းခ်ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားမွာက Copy Right Law က ခိုင္မာပါတယ္။
Digital Editing ဘာလို႕ ေခတ္စားလာတဲ့ကိစၥကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ခုနတုန္းက Quality က်တယ္ဆို တဲ့ဟာကုိ ပညာရပ္အေခၚအေဝၚနဲ႕ Generation Lost ျဖစ္တယ္လို႕ေခၚပါတယ္။ Generation မ်ဳိးဆက္ Lost က်ဆင္းသြားတယ္။ အရုပ္ရဲ႕ Quality ဟာ တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းသြားတာကို Generation Lost လို႕ေခၚပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ စဥ္းစားၾကည့္လိုက္ၾကရေအာင္။ ရိုက္ေခြရဲ႕အေကာင္းဆံုးQuality ကို Video Capture Card ထဲကေန Computer Hard Disk ထဲကိုေမာင္းထည့္လိုက္တယ္။ ဒါဟာ ပထမတစ္ ဆင့္ပဲက်ပါေသးတယ္။ ပထမတစ္ဆင့္က်တဲ့ Quality ဟာလည္း Deck to Deck သြားတုန္းကလိုမ်ဳိး Generation Lost မွာ Percentage အရမ္းမမ်ားပါဘူး။ Deck to Deck သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ အရုပ္တစ္ခုဟာ တစ္ေကာ္ပီကူးလို႕ရွိရင္ ၅% က်တယ္ဆိုရင္ Digital မွာ ၃% ေလာက္ပဲက်တယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕မွတ္ ယူႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ၁၀၀ % ရွိတဲ့ အရုပ္တစ္ခုဟာ ကြန္ပ်ဴတာထဲေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ၉၇ % အေျခ အေနကိုရႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ၉၇ % ရွိတဲ့အရုပ္ကိုမွ Software ေတြအကူအညီနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ တည္းျဖတ္ၾကတယ္။ ဒီ Clip တစ္ခု ဒီအရုပ္တစ္ခုကို Software ထဲမွာဘယ္ႏွခါျပန္သံုးသံုး၊ ထပ္တလဲလဲ ျပန္သံုးသံုး သူဟာ အတူတူပဲျဖစ္ပါတယ္။ အရုပ္တစ္ခုကို ႏွစ္ခါသံုးခါပဲျပန္ပြားပြား၊ ဆယ္ခါပဲျပန္ပြားပြား Editing Software ေတြေပၚမွာရွိတဲ့ Timeline ထဲက အရုပ္တစ္ခုဟာအတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအရုပ္ကို မွ Editing Final ျပီးလို႕ရွိရင္ ဆင္ဆာအေခြတင္မယ္၊ ဆင္ဆာအေခြၾကိဳက္လို႕ ေနာက္ဆံုး Master ကိုေပး ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ခုနလို Analog Tape ေတြကေန ေပးရင္ေတာ့ ခုနက Analog Editing ပံုစံအတိုင္း တစ္ဆင့္တစ္ဆင့္ ျပန္က်ေနဦးမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ Digital Editing ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူ႕ရဲ႕အားသာခ်က္က ဘာလဲဆိုေတာ့ Digital Media ေတြျဖစ္တဲ့ VCD,DVD လို႕ေခၚတဲ့ မီဒီယာေတြဘက္ကိုဆင္းလို႕ရပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ DVD ခုတ္မယ္ဆိုရင္ ၉၇ % ရွိတဲ့ Master Quality ကေန DVD ကိုခုတ္တဲ့အခါမွာ ေနာက္ထပ္၃% က်တယ္ဆိုရင္ေတာင္ သူဟာ DVD ဘဝေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီအရုပ္ရဲ႕ Quality ဟာ ရိုက္ေခြထက္ ၆ % ပဲက်မွာပါ။ Quality ဟာ ၉၄% က်န္ေသးတယ္လို႕ မွတ္ယူလို႕ရပါတယ္။
DVD ေပၚေရာက္သြားတဲ့ အရုပ္တစ္ခုဟာ ဘယ္ေလာက္ထိ ေကာ္ပီပြားပြား သူဟာ ေကာ္ပီပြား တယ္လို႕ေတာင္ မေခၚႏိုင္ပါဘူး Duplicate လုပ္တယ္လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒါဟာ SCSI copy ျဖစ္တဲ့အတြက္ ပံုယူပြားလိုက္ျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ DVD တစ္ခ်ပ္ကို အခ်ပ္တစ္သိန္းပြားလည္း Quality အတူတူပါပဲ Master Quality နဲ႕ အခ်ပ္တစ္သိန္းရဲ႕ Quality ကအတူတူပါပဲ။ ဒီအခ်ပ္ရဲ႕ အမ်ဳိးအစားကိုမူတည္ျပီး ေရရွည္ခံမလား၊ မခံလားဆိုတဲ့ အေပၚမွာပဲမူတည္ျပီးေတာ့ ဒီသက္တမ္းကို ဆံုးျဖတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုလက္ထဲကို ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီ Digital လမ္းေၾကာင္းကေန စီးဆင္းလာတဲ့အရုပ္ တစ္ခု ဟာ Quality ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႕ အခုကားလတ္လို႕ေခၚတဲ့ DVD ရုပ္ရွင္ကားေတြ ရန္ကုန္မွာ စျပီးေခတ္စားလာတာေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ Analog မွာလည္း သူ႕ရဲ႕ေကာင္းက်ဳိးဆိုးက်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ Digital မွာလည္း ေကာင္းက်ဳိး၊ ဆိုးက်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ Digital ရဲ႕ဆိုးက်ဳိးက ဘာလဲဆိုေတာ့ Analog ေလာက္ျမန္ျမန္ဆန္ ဆန္လုပ္လို႕မရဘူး။ သူဟာ Online Editing မဟုတ္တဲ့အတြက္ အရုပ္ၾကမ္းေတြကို အရင္ဆံုး ကြန္ပ်ဴတာ ထဲကို Capture လုပ္ရပါမယ္။ အဲဒီ Capture လုပ္ထားတဲ့ File ေတြကိုလည္း Master မထြက္မခ်င္း ဂရုတ စိုက္နဲ႕ ထိန္းသိမ္းရမယ္။ Master ထြက္ခါနီးက်မွ ဒီ Hard Disk ပ်က္သြားတာမ်ဳိးဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ အစကေန ျပန္လုပ္ရမယ့္ သေဘာရွိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႕လို႕ အခ်ိ္န္မ ေရြး System Error , Hardware Error ဆိုတဲ့ အမွားအယြင္းမ်ဳိးစံု ရွိႏိုင္ပါတယ္။ သူ႕ကို ဂရုစိုက္ဖို႕လိုအပ္ ပါတယ္။ သူဟာ အခ်ိန္အၾကာၾကီးလုပ္ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းလဲပိုျပီးၾကီးျမင့္ပါတယ္။ လုပ္ႏိုင္ကိုင္ ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ Possibility မွာသူဟာ Analog Editing ထက္အမ်ားၾကီး သာသြားပါျပီ။ တစ္ Frame ခ်င္းလို အပ္သလိုျပဳျပင္လို႕ ရပါတယ္။ အသံေတြကိုၾကိဳက္သလို ျပန္ျပီးေတာ့ အထပ္ထပ္အခါခါ လဲၾကည့္လို႕ရပါ တယ္။ အရုပ္ေတြကိုလည္း Quality မေကာင္းတာ၊ အေရာင္မမွန္တာရွိရင္ ျပန္ျပီးေတာ့ ညွိလို႕ရတယ္။ Special Effect လို႕ေခၚတဲ့ အထူးျပဳလုပ္ခ်က္ေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ထည့္ေပးလို႕ရပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ Digital Editing ရဲ႕ အားသာခ်က္ေတြပါ။ ရန္ကုန္မွာေတာ့ Analog Editing နဲ႕ Digital Editing ႏွစ္ခုကို ဘက္မွ်ျပီး လုပ္ေနၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။